Rodzinę zastępczą tworzy się w celu zapewnienia dziecku  opieki z powodu wystąpienia w jego rodzinie różnego rodzaju sytuacji kryzysowych. Celem działania rodziny zastępczej jest wzmocnienie rodziny naturalnej, tak, aby dziecko mogło do niej powrócić wzmocnione i wyposażone w umiejętności.   Utworzenie rodziny zastępczej nie powoduje powstania więzi rodzinno-prawnej pomiędzy opiekunami, a dzieckiem (w przeciwieństwie do adopcji, inaczej zwanej przysposobieniem). Oznacza to, że dziecko przyjęte do rodziny nie staje się dzieckiem tej rodziny, nie powstają też obowiązki i uprawnienia alimentacyjne czy dotyczące dziedziczenia, stan cywilny dziecka nie ulega zmianie, dziecko nie przyjmuje nazwiska opiekunów, a rodzina zastępcza nie przyjmuje pełni władzy rodzicielskiej nad dzieckiem chyba, że rodzice biologiczni zostali tej władzy pozbawieni.

Formy rodzinnej pieczy zastępczej:

1. rodzina zastępcza

          a) spokrewniona

         b) niezawodowa

         c) zawodowa w tym:
        - pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego
       - zawodowa specjalistyczna

2. rodzinny dom dziecka

 

ZADANIA RODZINY ZASTĘPCZEJ

Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

1. Traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
2. Zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
3. Zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
4. Zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
5. Zaspokajają potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne i religijne;
6. Zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
7. Umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba, że sąd postanowi inaczej.